Cukier obecnie jest wymieniany przez lekarzy i dietetyków jako negatywny składnik diety. Nie cieszy się pozytywną opinią i mówi się o nim jako o „pustych kaloriach”, które nie dostarczają organizmowi żadnych wartościowych substancji. Rodzice chcąc wspierać prawidłowy rozwój dziecka, próbują ograniczyć cukier w codziennej diecie pociechy. W dalszej części artykułu przeanalizujemy wpływ tego produktu na zdrowie dziecka. Podpowiemy również, czym zastąpić cukier, by nie utracić walorów smakowych w posiłkach serwowanych dziecku.
Cukier – co o nim wiemy?
Cukier jest produktem żywnościowym po który często sięgamy. Występuje jako dodatek, który szczególnie cenimy w słodkich deserach, lodach, ciastach. Słodki smak akceptujemy na początku swojego życia. Pierwsze zetknięcie z cukrem odbywa się kiedy pierwszy raz niemowlę pije mleko z piersi mamy. Zawiera ono w swoim składzie naturalny cukier, laktozę. Pokazuje to, że słodki smak jest czymś naturalnym i dobrym.
Ah ten cukier!
Na półkach sklepowych znajdziemy produkty o dużej zawartości cukru, które mogą prowadzić do rozwoju wielu chorób m.in. otyłości, chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy. Spożywanie zbyt dużej ilości cukru, niski poziom witaminy D oraz wapnia w organizmie przyczyniać się mogą do rozwoju próchnicy. Ta nieleczona choroba prowadzi do poważnych zmian w całym organizmie. Suplementowanie witaminy D, zwiększenie spożycia wapnia w diecie (produkty mleczne) oraz ograniczenie cukru zapobiegają próchnicy. U dzieci, u których dopiero trwa proces mineralizacji kości i zębów, dostarczanie odpowiedniej ilości witaminy D jest bardzo istotne. Pozyskanie tej witaminy z pożywienia oraz z syntezy skóry w klimacie jakim żyjemy, jest bardzo niska.
Słodkie, ulotne chwile
Słodki element w diecie aktywuje ośrodek przyjemności w mózgu i zwiększa wytwarzanie hormonów szczęścia, czyli endorfin. Jednak ta chwila trwa bardzo krótko, a jedzenie cukru w nadmiarze szkodliwie wpływa na organizm. Sukcesem zdrowego odżywienia jest zapewnienie dziecku pełnowartościowej diety, która jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju i kształcenia się gustów oraz smaków. Główną rolę w kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych u dzieci odgrywają rodzice. Etap od narodzin do trzech lat życia dziecka jest kluczowy w kształtowaniu preferencji smakowych, które wpływają na stan zdrowia w przyszłości. W tym okresie dziecko intensywnie się rozwija oraz rośnie.
Jak zmienić nawyki?
Pierwszym podstawowym krokiem do zmiany nawyków żywieniowych jest dawanie dziecku dobrego przykładu. Nadchodzi czas, kiedy dziecko wyraża chęci do poznawania świata, powtarza czynności, które wykonują rodzice, a także bacznie ich obserwuje. Podczas wspólnego posiłku, pociecha z wielką chęcią próbuje jedzenia, które znajdują się na talerzu mamy oraz taty. Dlatego warto wprowadzać do swojej diety produkty odżywcze, które nie będą przetworzone oraz nie będą zawierały dużej ilości cukru. Dbajmy, aby w codzienny jadłospis swoim oraz dziecka wprowadzić różnokolorowe posiłki, które będą zachęcały do spożycia małego i większego smakosza.
Czytaj skład produktów żywnościowych
Przed kupnem danych produktów, warto zapoznać się z ich składem, czytając i analizując ich zawartość. Jogurty owocowe, kolorowe serki, desery mleczne – skryta jest w nich duża zawartość białego cukru. Przed podaniem ich dziecku, warto sprawdzić skład i postarać się wytłumaczyć jakie skutki może przynieść nadmiar spożywanego cukru. W produktach należy unikać dodatku konserwantów, barwników i substancji słodzących. Warto pamiętać również, aby utrzymać balans w żywieniu. Wspólne przygotowanie posiłków? Dziecko będzie zadowolone i szczęśliwe. Oprócz spędzania chwil z pociechą podczas gotowania, rodzice mają wpływ na ilość składników dodawanych podczas przyrządzania potraw. W diecie dziecka ilość cukru nie powinna przekraczać 10% dobowego zapotrzebowania na energię. Z badań wynika, że w Polsce aż 75% dzieci w wieku od 1 do 3 roku życia spożywa zbyt dużo cukru1.
Czym zastąpić cukier w diecie?
Istnieje wiele sposobów, aby w jadłospisie dziecka ograniczyć spożycie cukru bez utraty jego smaku w posiłku. A więc czym zastąpić cukier w diecie? Biały cukier w diecie można zastąpić zdrowszymi zamiennikami w postaci miodu, syropu klonowego, syropu daktylowego, melasy z karobu, stewii, cukru kokosowego oraz nierafinowanego cukru. Świetnym zamiennikiem jest wspomniany wcześniej syrop klonowy, który idealnie nadaje się jako polewa do naleśników, gofrów, owsianek. Zawiera on cukier, wapń, potas, magnez, witaminy z grupy B. Syrop klonowy zawiera mniej kalorii niż zwykły biały cukier. Czym jeszcze można zastąpić cukier w diecie dziecka? Syropem daktylowym, zawierającym mnóstwo witamin z grupy B oraz żelazo, fosfor i wapń. Produkt ten jest słodszy od syropu klonowego oraz cukru więc warto zmniejszyć jego ilość w diecie. Warto wspomnieć o miodzie, który ma dodatkowo właściwości prozdrowotne, ponieważ łagodzi kaszel oraz katar, poprawia trawienie, ma działanie uspokajające i wyciszające. Ten pyszny smakołyk jest świetnym zamiennikiem białego cukru. Najlepszym krokiem zastąpienia i ograniczenia cukru w diecie dziecka jest jego unikanie i zastąpienie go świeżymi, pysznymi owocami oraz warzywami. Kluczem do sukcesu jest kształtowanie w dziecku prawidłowych nawyków żywieniowych, które zaowocują w przyszłości.
Cukier w diecie dziecka – podsumujmy!
Substancje słodzące takie jak biały cukier wywołują wiele kontrowersji wśród dietetyków i lekarzy. Produkt ten jest wysokokaloryczny, a jego nadmiar może prowadzić do rozwoju wielu chorób m.in. otyłości. Cukier w diecie dziecka znajduje się w bardzo wielu produktach żywnościowych. Warto uświadamiać pociechę jakie niekorzystne skutki może przynieść zbyt częste spożywanie cukru. Najlepiej wprowadzać prawidłowe nawyki żywieniowe od pierwszych dni życia dziecka.
Dietetyk Mgr Katarzyna Opasińska
Powiązane artykuły:
Jak wspierać rozwój dziecka? Poznaj sekret właściwej diety >>
Zbilansowana dieta dla dziecka – co powinna zawierać? >>
Wpływ prawidłowego żywienia na rozwój dziecka >>
1Weker H. i wsp.: Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. Miesiąca życia w Polsce, Instytut Matki i Dziecka, 2016.
